Glial Fibril Asidik Proteininin Yüksek Seviyeleri SMA Hastası Kişilerde Daha Fazla Motor Bozukluğu İle İlişkili Midir?

Yeni bir çalışma raporu, beyin ve omurilik çevresindeki sıvıda glial fibril asidik proteinin (GFAP) daha yüksek seviyelerinin, spinal müsküler atrofisi (SMA) olan kişilerde daha zayıf motor fonksiyonu ile ilişkili olduğunu gösterdi. Bu sonuçlar, araştırmacılara göre astrosit adı verilen hücrelerin ileri SMA'da daha aktif olduğunu göstermektedir. Bununla birlikte, SMA hastalarındaki GFAP seviyeleri, genel olarak, hastalığı olmayan kişilerdeki seviyelerden farklı değildi, bu durum da proteinin SMA hastalarında bir biyobelirteç olarak sınırlı faydası olduğunu düşündürdü. “Spinal müsküler atrofisi olan hastaların beyin omurilik sıvısında glial fibriler asidik protein” çalışması Annals of Clinical and Translational Neurology'de yayınlandı. GFAP proteini, sinir sistemindeki nöronal fonksiyonu desteklemeye yardımcı yıldız şeklindeki hücreler olan astrositler için bir aktivite belirtecidir. Hasara yanıt olarak bir astrosit aktivasyonu şekli olan astrogliosisin, SMA hastası kişilerin sinir sistemlerinde meydana geldiği bildirildi.

Nörofilament ışığı SMA için bir biyobelirteç olarak daha fazla umut vaat edebilir

Yapılan bu çalışmada, Almanya'daki bilim insanları tarafından yönetilen bir ekip, beyin ve omurilik etrafındaki sıvı olan beyin omurilik sıvısındaki (BOS) GFAP seviyelerinin ölçülmesinin SMA'da yararlı bir biyobelirteç olup olmadığını test etti. Ekip, çalışmanın amacını, SMA tanısı almış hastalarda hastalık şiddeti ve tedavi takibi için bir biyobelirteç olarak BOS'taki GFAP konsantrasyonunu (cGFAP) değerlendirmek olarak açıkladı. Analizin, SMA hastası 58 yetişkin ve 21 çocuktan alınan BOS örneklerini içerdiği bildirildi. Genel grupta, medyan yaş 31 olmakla birlikte %52'sinin kadın, hemen hemen tüm hastalarda ya tip 2 ya da 3 SMA olduğu ve hiçbirinin çalışmanın başlangıcında tedavi görmediği belirtildi. Çalışmada SMA'sı olmayan 23 yetişkin ve yedi çocuktan alınan BOS örnekleri de kontrol olarak analiz edildi. Genel olarak, BOS'taki GFAP seviyeleri, SMA hastaları ve hastalığı olmayan kontroller arasında önemli ölçüde farklılık göstermedi. Her iki grupta da GFAP seviyeleri yaşlı bireylerde daha yüksek olma eğilimindeydi. Yaşı hesaba katan istatistiksel ayarlamalar yaptıktan sonra, GFAP seviyeleri, Hammersmith Functional Motor Scale Expanded ve Revised Upper Limb Module ile ölçülen motor fonksiyonla önemli bir negatif korelasyon gösterdi. Başka bir deyişle, BOS'larında GFAP seviyeleri daha yüksek olan hastalar daha kötü motor fonksiyona sahip olma eğilimindeydi. Araştırmacılar, tip 2 SMA hastalarında GFAP düzeylerinin tip 3 hastalığı olanlara göre genellikle daha yüksek olduğunu ve yürüyemeyen hastalarda bu proteinin düzeylerinin daha yüksek olduğunu kaydetti. Araştırmacılar, bu verilerin genel olarak artan astrogliosisin daha şiddetli SMA'nın özelliği olabileceği fikrini desteklediğini söyledi.

Hastalar, 14 aya kadar SMA için ilk onaylanmış hastalık değiştirici tedavi ile tedavi edildi. Ek BOS örnekleri toplandı ve analiz edildi, ancak sonuçlar tedaviden bir yıldan fazla bir süre sonra GFAP seviyelerinde önemli bir değişiklik göstermedi. Araştırmacılar, değişiklik genel olarak önemli olmasa da, çoğu hastada GFAP düzeylerinin tedaviye başladıktan sonra düştüğünü ve motor fonksiyonda belirgin iyileşmeler yaşayan bir hasta alt grubu için düşüşün önemli olduğunu kaydetti. GFAP seviyelerinin genellikle bir kişi yaşlandıkça zamanla arttığına dikkat çeken araştırmacılar, tedavi sırasında kendi kohortlarında da astrogliosis zayıflaması olabileceğini varsaydılar. Bilim insanları, BOS'taki GFAP konsantrasyonunun, uzun süredir devam eden SMA tanısı almış hastalarda olağanüstü bir biyobelirteç olmadığını, ancak astrosit aktivasyonunun SMA patolojisine dahil olduğu ve tedavi ile modüle edilebileceği hipotezini destekleyebileceğini belirttiler. Ekip, nörofilament ışığı (NfL) adı verilen başka bir proteinin, tip 1 SMA tanısı almış hastalarda kontrollere kıyasla yükseldiğini kaydetti. Son olarak ekip, iyi kurulmuş bir sinir hasarı belirteci olan NfL'nin SMA için bir biyobelirteç olarak daha fazla umut vaat edebileceğini ve daha fazla araştırma yapılması gerektiğini ifade etti.